Son zamanlarda adını sıklıkla duyduğumuz fasilitasyon kavramı, temel olarak “kolaylaştırmak” şeklinde açıklanabilir. Projelerin her anlamda çok daha kolay, hedefe odaklı ve pratik bir biçimde yapılmasını benimseyen bu yaklaşım, bugün birçok kurum ve kuruluş tarafından benimsenmeye başlanmıştır. Özellikle de dijital fasilitasyon; İş yaşamında yaratıcı çözümler üretme ve her türlü değişikliklere uyum noktasında oldukça önemli bir karşılık bulmaktadır.
Kurumların yenilikçi ve hızlı stratejiler üretmesine olanak sağlayan dijital fasilitasyonun merkezinde kolektif katılım ve iş birliği gibi kavramlar yer alır. Bu yazımızda; günümüzün popüler kavramlarından dijital fasilitasyonun tam anlamıyla ne anlama geldiğini, somut faydalarını ve elbette en çok kullanılan tekniklerini ele alacağız.
FASİLİTASYON KAVRAMINA GİRİŞ
Dijital fasilitasyonun yeni stratejiler geliştirmekten problem çözmeye kadar pek çok alanda somut yararlar sunması, pek çok kurumun ilgisini bu yöne doğru çevirdi. Dijital fasilitasyon süreçlerine girmeden önce dilerseniz genel hatlarıyla fasilitasyon kavramından söz ederek başlayalım.
Fasilitasyon, yukarıda da belirttiğimiz üzere yeni bir öğrenme kavrayışı ya da uygulama yaklaşımıdır. Tüm bu anlayışını “kolaylaştırma” ilkesine indirger. Fasilitasyon, geleneksel yöntemlerin aksine; soru sormak, tartışmayı organize etmek, etkinlikleri öne çıkarmak ve katılımcıların öğrenmesini sağlamak gibi noktalara yoğunlaşır. Bu anlamda kurumsal yöneticiler için bir anlamda rehber niteliğindedir. Özellikle yetenek geliştirme konusunda profesyonel olarak hizmet sunan ve eğitimler veren kişiler/kurumlar/işletmeler için tüm süreçleri daha da kolaylaştırır.
Bugün fasilitasyon tekniklerinin pek çok yönetici tarafından benimsendiği görülmektedir. Fasilitasyon, grup içerisindeki çalışma, problem çözme ve uyum becerilerini önemli ölçüde geliştirir. Temel düzeyde grup dinamiklerine odaklandığı için kurumsal verimliliğin artmasını sağlar. Fasilitasyonun daha iyi kavranması adına tekniklerinin incelenmesi ya da pratik olarak deneyimlenmesi önemlidir.
Günümüzde iyi bir fasilitatörün her şeyden önce; dinleme, sorgulama, sorun çözme, katılımcı uygulamalar üretme, empati yapma, yenilik giderme, yenilik getirme ve liderlik edebilme gibi konularda yetkin olması, başarı için belirleyicidir.
DİJİTAL FASİLİTASYON VE YARARLARI
Dijital kolaylaştırma ya da dijital fasilitasyon, kurumsal gelişime odaklı çağdaş bir metot olarak yorumlanabilir. Bu yaklaşımda, somut atölyeler, eş zamanlı olarak sanal kitle iletişim araçlarıyla birleştirilir. Yeni sanal iş birliklerinin elde edilmesini sağlayan bu metot, birbirinden farklı insanların son derece pratik bir şekilde bir araya gelmesine olanak tanır.
Dijital kolaylaştırmada, katılımcı kişiler sadece geleneksel bir atölye etrafında değil, hem öncesinde hem de sonrasındaki tüm süreçlerde etkileşim halindedir. Bu sayede tüm katılımcıların aktif ve etkin olması sağlanır. Pandemi dönemiyle beraber iş yaşamında yavaş yavaş sanal görüşmelere, online olarak yürütülen projelere sıklıkla tanıklık ediyoruz. Bu radikal dönüşüm sürecinde dijital fasilitasyon gibi bir yaklaşıma kuruluşların/kurumların kayıtsız kalmaları artık neredeyse olanaksızdır.
Gelin şimdi dijital fasilitasyonun en önemli faydalarını maddeler halinde sıralayalım:
-Dijital fasilitasyon geleneksel bir atölyeye kıyasla çok daha büyük bir etki bırakır. Çünkü bu süreçte öğrenme ve düşünme asla durmaz.
-Sınırsız sayıda insanın projelere/toplantılara, çözüm süreçlerine vs. dahil olmaları sağlanır. Bu konuda bir sınır söz konusu değildir.
-Olabildiğince yeni insanların katılımına olanak tanır. Farklı uzmanlıklar, organizasyona somut faydalar sağlar.
-Dijital fasilitasyon tüm tartışmaları ortak ve tek bir yerde toplar. Konuşmalar ya da fikirleri koordine etmek, artık her zamankinden çok daha kolaydır!
-Katılımcılar adına zaman konusunda tasarruf yaratır.
-Odaklanmayı ve aktif bir katılımcı olmayı tetikler.
-Dijital fasilitasyon süreçlerinde “öğrenme” asla duraksamaz. Özellikle eş zamansız kolaylaştırmayla beraber, bunun daimi bir süreç olduğunu söyleyebiliriz.
BAŞARILI BİR DİJİTAL FASİLİTASYON İÇİN İPUÇLARI
Dijital fasilitasyonda hazırlık, yürütme ve sonuçlandırma/takip olmak üzere üç temel aşamadan söz etmek mümkündür. Bugün fasilitasyon becerisi, artık tüm yöneticilerde ve çalışanlarda olması gereken bir eğilim olarak kabul edilir. Bilhassa çok paydaşlı iş modellerinde verimli sonuçlar elde etmek adına fasilitasyon modellerinin uygulanması kilit bir rol oynar.
Yeni gelişmelere ve fikirlere her daim açık olan kurumların, bu tekniklere daha kolay şekilde adapte olduğu görülmektedir. Dijital fasilitasyon, ekiplerin potansiyellerini zorlar. Dijital fasilitasyonun; sanal kolaylaştırma, yüz yüze kolaylaştırma ve eş zamansız kolaylaştırma olmak üzere üç temel formu söz konusudur. Bu yaklaşımın ana dinamiklerine hakim olmak adına aşağıda sıraladığımız noktalara özellikle dikkat etmenizde yarar vardır:
-Sürece bütün organizasyonu dahil etmeye çalışın.
-Kendinizi atölye çalışmalarıyla sınırlandırmayın.
-Tüm ekibi ortak bir hedefe odaklayın.
-Katılımcıların beklentilerini öğrenin ve bunları yönetin.
Gelecek her türlü geri bildirimi referans olarak alın ve süreci buna göre dinamik bir biçimde yönetin. Geri bildirimlere olan hızın ve uyumunuz, güçlü bir dijital fasilitasyonun ana kriterleri arasındadır.
Yaratıcı ya da yenilikçi kararlar alma ve elbette fasilitasyon konusundaki yeteneklerinizi güçlendirmek adına, Makers Consulting ailesinden kurumunuza profesyonel düzeyde danışmanlık ve eğitim desteği alabileceğinizi unutmayın : [email protected]
