Son 30 yılda geleneksel iş modellerini benimseyen şirketler, rekabete dayanamaz hale gelmişler, değişimi reddedenler tarihin derin sayfalarında kaybolmuştur. Özellikle 1990’lı yıllarda ortaya çıkan değişim yönetimi, şirketlerin yeni teknolojiler, yeni ürünler, yeni yazılımlar gibi pek çok yönden değişmesi gerektiğini vurgulamış ve bir anlamda da onları değişime zorlayan bir süreç olmuştur.
DEĞİŞİM VE DEĞİŞİM YÖNETİMİ NEDİR?
Değişim, bir organizasyonun iyileştirilmesini hedef alan maliyet azaltma, sorunları çözme, gelirleri iyileştirme, fırsatları değerlendirme, kurum için bilgi akışını kolaylaştırma gibi tüm iş ve stratejiyi düzenleme hedefidir. İngilizce karşılığı “Management of Change” olarak bilinen değişim yönetimi, ilk başlarda sadece iş dünyasında ve yönetim organizasyonlarında kullanılsa da günümüzde farklı alanlarda da uygulanabilir hale gelmiştir. Uygulandığı alan neresi olursa olsun değişim yönetimi beraberinde kusursuz süreç yönetimi ister. Aksi halde ölümcül sonuçlar doğurabileceği için her bir adımın hesaplı, tutarlı ve doğru şekilde atılması gerekir.
DEĞİŞİM YÖNETİMİNİN FAZLARI
1. DEĞİŞİME HAZIRLIK FAZI
Bu aşamada değişimin kapsamı ve şirket ayrıntılı değerlendirmeye tabi tutulur. Bir anlamda fizibilite gibi düşünülebilecek bu aşamada değişimin büyüklüğü, değişimden etkilenecek insan sayısı, etkilerin herkes için aynı veya farklı olması gerektiği, radikal mi yoksa aşamalı mı olacağı, tahmini zaman ve değişime gösterilecek direnç gibi unsurlar değerlendirilir. Daha sonra değişim yöneticisi ve değişim yönetimi ekibi oluşturulur.
Bu konudaki en spesifik örneklerden biri British Airways’in değişim yönetimidir. 1980’li yıllarda iflas aşamasına gelen havayolu şirketini değiştirmek için John King adlı kişi atanmıştır. Şirketi ayrıntılı olarak inceleyen başkan, değişime hazırlık fazında şirket kaynaklarının boşa harcandığını görünce hızla bir değişim plânı yapmış ve tüm işi yeniden yapılandırmaya karar vermiştir. Şirketteki fazla işgücünü azaltmış, eski uçakları modern uçaklarla değiştirmiş ve kâr sağlamayan rotaları iptal etmiştir. Elbette bu zihin değişimi başarılı olmuş ve havayolu şirketi anında kâr etmeye başlamıştır.
2. DEĞİŞİM SÜRECİNİN YÖNETİMİ
Değişim sürecinin yönetiminde tüm plânlar ayrıntılı şekilde hazırlanır ve uygulamaya geçirilmesi içi hazır bekler. Ayrıca bu aşama müşterilere kimlerin ileti göndereceği, liderlik sağlama görevi üstlenen sponsorlar ile rehberlerin plânları ve çalışanların değişime karşı gösterdiği direnci yönetmek üzere direnç yönetim plânı hazırlanır.
Değişim sürecinin yönetimi konusunda en çarpıcı örneklerden biri günümüzde milyonlarca kişinin evinde bulunan Netflix adlı medya hizmeti sağlayıcısıdır. 1997 yılında kurulan Netflix, talepte bulunan müşterilerin adreslerine aylık film göndererek kiralama yapan bir şirketti. Ancak kiralama ücretlerinin geç ödenmesi ve DVD’lerin posta yoluyla gönderilirken zarar görmesi şirketin kâr etmesini engelledi. Dijital dünyaya ayak uydurma konusunda değişime karar veren Netflix, nitekim 2007 yılında bu iş için çalışmalara başlasa da şirket çalışanları bulun iyi bir fikir olmayacağı konusunda direnç gösterdi. Ancak yöneticiler, abonelerin yeni filmler için posta beklemek zorunda olmadıkları ve istedikleri her medyayı çevrim içi izlemeleri konusunda kararlıydı. Nitekim değişim yönetimi başarıyla uygulandı ve 2011 yılında 23 milyon olan abone sayısı 2018’e gelindiğinde 137 milyonu aştı.
3. DEĞİŞİMİ PEKİŞTİRME FAZI
Değişim yönetiminin en kritik fazı olan değişimi pekiştirme aşamasında değişimin sürekliliği anbean takip edilir. Bu bağlamda değişim ekiplerinin görevi, değişim ne oranda iyi olduğunu ölçen mekanizmalar geliştirmek, çalışanların yeni düzende performanslarında düşüş olup olmadığını gözlemlemek ve varsa sistem boşluklarını tespit edip hızla aksiyon almaktır. Bu aşamada aslında çalışanların sağladığı geri bildirimler kritik noktalardan biridir. Bu geri bildirimlerin analiz edilmesi, değişimin ne ölçüde benimsendiğini gösterdiğinden gerekli düzeltici eylemlerin plânlanmasını sağlar.
Değişim pekiştirilmesi aşamasında en ilginç örneklerden biri Domino’s Pizza idi. Pizza Hut markasının ortaya çıkması ile satışları düşen marka, hem marka imajını korumak hem de satışlarını yeniden artırmak için değişim yönetimi uygulamaya karar verdi. Değişim kapsamında dijital dönüşüme daha çok önem veren marka Twitter, Facebook, Google Home gibi pek çok dijital servisi reklam ve sipariş almak için kullandı. Ayrıca tüketici geri bildirimlerinin oluşturduğu veri zenginliğinden de yararlanan marka, gösterdiği başarısını sadakat programları ile pekiştirdi. Başarılı değişimine rağmen pes etmeyen marka son yıllarda drone ve robot teslimatını da test etmeye başladı. Hatta Ford markası ile anlaşan Domino’s Pizza, kendi kendine sürüş seçenekleri konusunda da anlaşma yaparak halen değişimi pekiştirmeye devam etmekte.
Siz de 21. yüzyıl yetkinlikleri kapsamında kuruluşunuzda yeni bir değişim yönetimine ihtiyaç duyuyor ve bununla ilgili tüm ayrıntılı bilgiye ulaşmayı arzu ediyorsanız, Makers Consulting olarak bizimle iletişime geçebilirsiniz.