Patrick Lencioni ekip oluşturma ve ekip geliştirme gibi konularda fark yaratan bir model geliştirmiş ABD’li bir yazar ve yönetim danışmanıdır. Başarılı isim, 2002 senesinde yayınlanan “Ekiplerin 5 Temel Eksikliği” adlı kitabında Lencioni Güven Piramidi hakkında detaylı şekilde bilgi vermiştir.
Kurumsal organizasyonların içinde yer alan takımların dahil olduğu tuzakların farkında olması gerektiği, kitapta açık bir şekilde vurgulanmıştır. Güven kavramına dayalı olan bu modelin başarıya ulaşması için bütün ekip üyelerinin istisnasız şekilde birlikte çalışmaları önemlidir. Toplamda beş ayrı katmandan oluşan Patrick Lencioni Modeli’ni ve Ekiplerin 5 Temel Aksaklığı’nı gelin birlikte inceleyelim.
PATRICK LENCIONI MODELİNİN TEMELLERİ
Lencioni Güven Piramidi temel olarak 5 ayrı katmana bölünmüş bir modeldir. Söz konusu piramitte, inşa edilmeden önce tüm katmanların bir önceki katman tarafından yeterli düzeyde desteklenmesi şarttır. Piramidin en altında yer alan katman, aynı zamanda en büyük katmandır. Bu da en alt katmanı en kritik ve en değerli katman haline getirir.
Patrick Lencioni modelinde aktarılan ekiplerde saptanan 5 temel aksaklık; güven eksikliği, çatışma korkusu, bağlılık eksikliği, hesap sorulabilir olmaktan kaçma ve sonuçları dikkate almamak olarak açıklanmıştır. Lencioni Modeli, en ufak bir aksiliğe olanak tanındığında dahi takım çalışmalarının tümüyle bozulabileceğini belirtir ve çatışma başlar. Dolayısıyla ekiplerin her şeyden önce birbirlerine karşı güven duymaları, münazaraya dahil olmaları, eylem planlarına bağlı kalmaları, sorunlar için birbirlerine hesap sorabilmeleri ve süreç boyunca her daim yüksek odaklanmaya sahip olmaları gerekir.
Benzer sorunların esasen pek çok firmada karşımıza çıkabilecek sorunlar olduğunu vurgulamalıyız. Her ne kadar bu tip sorunların üstesinden gelmek çok kolay olmasa bile gelişmiş farkındalık, doğru iletişim ve istikrar sayesinde en işlevsiz davranışları bile yok etmek ve hızlı bir ilerleme kaydetmek mümkündür.
Lencioni, kariyeri boyunca birçok CEO ile çalıştı ve yüzlerce yönetim ekibine başarıyla koçluk yaptı. Tüm bu süreçlerde de ekipleri detaylı olarak gözlemleme şansı bulan Lencioni, davranışsal eğilimlerden yola çıkarak takımlara dair bariz kalıpları ve aksaklıkları belirledi. Tüm bu gözlem ve deneyimleri daha sonra, tüm dünyaya yayılan kitabında topladı. Lencioni, yöneticilerin takımlarına dönerek şu 5 önemli soruyu sormaları gerektiğinin altını çiziyor:
1.Ekipte yer alan kişiler, kendi fikirlerini açık bir şekilde dile getirebiliyor mu?
2.Takım toplantıları yeterince ilgi uyandırıcı ve verimli geçiyor mu?
3.Takıma yer alan üyeler kararlara hızlıca uyum sağlıyor mu ve fikir birliği oluşturuyor mu?
4.Eksik noktalar konusunda takım üyeleri birbirleri ile yüzleşiyor mu?
5.Üyeler ekibin iyiliği adına kendi menfaatlerinden ödün veriyor mu?
Yukarıdaki soruları ekibinize sormak ve sonuçları değerlendirmek istiyorsanız buraya tıklayarak değerlendirme (assessment) hizmetlerimiz hakkında 48 saat için detaylı bilgi alabilirsiniz.
EKİPLERİN 5 TEMEL AKSAKLIĞI NEDİR?
Patrick Lencioni modelini doğru anlamak ve uygulamak adına ekiplerde yer alan 5 temel aksaklığa odaklanmak ve buna uygun şekilde aksiyon almak gerekir. Bu model, bilgiyle beraber disiplin ve cesarete dayalı stratejiler sayesinde en işlevsiz ekiplerin bile uyumlu ve yüksek performanslı olmalarına zemin hazırlar. Dilerseniz şimdi Lencioni tarafından takımlarda gözlemlenen 5 temel aksaklığı inceleyelim.
Güven Eksikliği: Lencioni tarafından ekiplerde belirlenen ilk bariz aksaklık güven eksikliğidir. Üyeler herhangi bir durumda savunmasız kalmamak adına birbirlerine zayıf yönlerini göstermek konusunda açık olmazlar. Bu durum da güven için gerekli olan temelin oluşmamasına neden olmaktadır. Ekiplerde güven eksikliğinin sona ermesi uzun bir süreçtir. Yöneticilerin zayıf ve eksik yönlerini açığa çıkarmak konusunda takımı cesaretlendirici hamleler yapması gerekir. Örneğin ekip üyelerinden sıklıkla yardım istemek ve kendi zaaflarınızı, eksikliklerinizi kabul ederek güven inşası noktasında iyi bir başlangıç yapabilirsiniz.
Çatışma Korkusu: Takım üyeleri arasında görülen bir diğer önemli aksaklık ise çatışma korkusudur. Bu durum tamamen güven eksikliğinin yarattığı doğal bir sonuçtur. Ekiplerin içerisinde yıkıcı çatışmalardan öte verimli tartışmalara ihtiyaç vardır. Ekiplerin kendilerini sıklıkla sansürlediği ve aşırı kontrollü davranışlar sergilediği bir süreçte, çatışma oluşamaz ve fikirler ateşli bir şekilde tartışılamaz. Çatışma, farklı ve karşıt görüşlerin birbirlerini verimli şekilde beslemesini destekler. Ekipte gizli kalan ve açığa bir türlü çıkarılmayan anlaşmazlıkların mutlaka ortaya dökülmesi gerekir. Ekipler her koşulda fikirlerini açık bir şekilde açıklamalıdır. Öte yandan çatışma durumu yöneticiler tarafından hoş karşılanmalıdır ve bunun belli bir amaca yönelik olduğu düşüncesi oturtulmalıdır.
Bağlılık Eksikliği: Gerçek anlamda iyi bir çatışma yoksa ekiplerde bağlılık eksikliği kolayca gün yüzüne çıkar. Fikirlerini çok dürüst bir şekilde ortaya koymayan takım üyeleri, genelde aynı fikri benimsiyor gibi görünürler. Oysa hiçbir zaman bu fikirleri gerçek anlamda benimsemezler. Çatışmanın yaşanmaması, bu tip alternatif fikirlerin oluşamamasına neden olur. Bu da doğal olarak fikre ve projeye bağlılık hissini içten içe zayıflatır.
Hesap Sorulabilirlikten Kaçınma: Lencioni Modeli’ne göre ekiplerin dördüncü temel aksaklığı hesap sorulabilir olmaktan kaçınma durumudur. Gerçek anlamda bir bağlılık duygusundan uzak kalan takımlar, genellikle bu sorunla yüzleşmek durumunda kalır. Eğer bir ekip üyesi kendini bağlı hissetmiyorsa, ne denli odaklanmış olursa olsun projenin menfaati ile örtüşmeyen durumlar için hesap sormaya girişmez. Böyle davranarak hassas konulara girebileceği ve eleştirinin verdiği olumsuz hissin oluşabileceğini düşünebilir. İstikrarlı gelişim değerlendirmeleri dışında hedeflerin açıkça belirtilmesi ve ekip ödülleri, bu sorunun önüne geçmenize yardımcı olabilir.
Sonuçları Dikkate Almama: Patrick Lencioni’ye göre ekiplerin beşinci ve son aksaklığı sonuçları dikkate almamaktır. Bu sorunu yaratan ise hesap sorma mekanizmasının geliştirilememesidir. Görüldüğü üzere katmanı oluşturan tüm maddeler, birbirini doğrudan etkiliyor. Kimi durumlarda ekip üyeleri bireysel başarılarını ekibin önüne koyabilir. Egosu baskın olan üyeler, kişisel anlamda takdir görmek ister ve böyle bir tatmin duygusu içinde ekibe dair sonuçları önemsemezler. Oysa takım tarafından oluşturulan ortak hedeften hiçbir koşulda sapılmaması ve ekibi oluşturan üyelerin de bu ortak amaca bağlı kalmaları gerekir. Bir anlamda bireysel statü ile ekip statüsü arasındaki ayrımın doğru yapılmaması, bu tip sorunları doğurur.
Lencioni Modeli’nin işaret ettiği stratejiler ve ekiplerin yaptığı temel aksaklıklar hakkında daha detaylı bilgi almak adına Makers Consulting ekibi ile iletişim kurabilir ve kurumsal işletmeniz adına profesyonel danışmanlık desteği alabilirsiniz.